Page 19 - การดูแลผู้ป่วยด้วยหัวใจบนพื้นฐานของความรู้

19

ผมได้กล่าวขอโทษในห้องประชุมเพื่อแสดงความรับผิดชอบ รู้สึกเห็นใจคนไข้อย่างที่สุดที่ต้องจากโลกนี้ไปโดยที่ยังคง

คลางแคลงใจกับความเป็นคนต่างด้าวที่ไม่มีสิทธิมีเสียงอะไร ผมได้กล่าวในที่ประชุมว่า พยาบาลพยายามทําหน้าที่ของตนเองที่
ได้รับคําสั่งการรักษาจากแพทย์ ด้วยความหวังดีต่อคนไข้เพื่อที่จะได้ให้อาหารทางสายยางให้เพียงพอที่จะสร้างความแข็งแรงกับ
ร่างกายเพื่อต่อสู้กับโรคที่เป็นอยู่ จึงพยายามทําทุกวิถีทางเพื่อให้งานสําเร็จ บางครั้งพวกเราก็ลืมนึกถึงสิทธิของคนไข้ที่เขาเองก็

มีสิทธิที่จะเลือกปฏิเสธการรักษาบางอย่างได้
กรณีเช่นนี้ถ้าคนไข้ไม่ต้องการใส่สายยาง ควรรายงานแพทย์เพื่อมาประเมินคนไข้อีกครั้งพร้อมกับพูดคุยกับคนไข้และ
ญาติด้วยตนเอง จะได้ให้เกิดความเข้าใจที่ดีต่อกัน หลายครั้งที่ผมเป็นคนใส่สายยางให้คนไข้ด้วยตนเอง เพื่อแสดงถึงความ

ห่วงใยและความจําเป็นที่ต้องใส่ให้สําเร็จ
ผมจําได้ว่าขณะเรียนสรีรวิทยาครั้งเป็นนักศึกษาแพทย์ปี 3 ต้องฝึกปฏิบัติใส่สายยางให้เพื่อนนักศึกษาด้วยกันให้สําเร็จ
ทุกคน เพื่อให้รู้สึกว่าเวลาสั่งการรักษาให้คนไข้ใส่สายยาง คนไข้จะรู้สึกอย่างไร ผมคิดว่าเป็นสิ่งที่ดีมากๆ ที่แพทย์พยาบาล

จะต้องรู้สิ่งเหล่านี้ด้วยการทดลองทํากับตนเอง จะเกิดความรู้สึกเห็นใจคนไข้เพราะเราเคยมาก่อนแล้ว รวมไปถึงการให้นศพ.
เจาะเลือดกันเองทั้งที่ปลายนิ้วและเส้นเลือดที่ข้อพับแขน
ป๎จจุบันนี้สิ่งเหล่านี้หายไปจากการเรียนการสอนในโรงเรียนแพทย์ ทําให้แพทย์รุ่นใหม่ไม่รู้ถึงความรู้สึกของคนไข้

บางคนจึงไม่พอใจที่คนไข้ไม่ให้ความร่วมมือในการรักษาบางอย่าง หรือเมื่อพยาบาลไม่สามารถปฏิบัติตามคําสั่งการรักษาได้
สําเร็จ
วันก่อนผมได้พูดคุยกับคนรู้จักที่กําลังมีความกังวลเรื่องความเจ็บปุวย เนื่องจากไปรับการตรวจร่างกายที่กทม.พบว่ามี

ก้อนเนื้องอกเล็กๆ ที่ต่อมธัยรอยด์อาจเป็นเนื้องอกปกติหรือเป็นเนื้อร้ายได้ แพทย์นัดวินิจฉัยด้วยการใช้เข็มขนาดเล็กเจาะเข้า
ไปในก้อนเพื่อดูดเอาเนื้อเยื่อมาตรวจว่าเป็นเนื้องอกชนิดใดจะได้วางแผนการรักษาต่อ วันที่เจาะคนไข้ซึ่งรู้สึกกลัวอยู่แล้ว
ตามปกติทางการแพทย์นั้นถ้าก้อนมีขนาดเล็กแม้จะเจาะโดยใช้อัลตร้าซาวน์ไกด์ก็ถือว่ายาก ควรให้แพทย์ที่มีความชํานาญเป็น

ผู้เจาะเองหรือให้แพทย์จบใหม่หรือกําลังเทรนเจาะภายใต้การดูแลใกล้ชิดของอาจารย์และควรให้ลองเพียง 1-2 ครั้ง ก็น่าจะพอ
แต่วันนั้นให้แพทย์กําลังเทรนเจาะถึง 5 ครั้ง ไม่ได้จนรอบคอเขียวช้ําไปหมด ทั้งเจ็บทั้งกลัว ทีแรกอาจารย์จะนัดให้มา
เจาะอาทิตย์หน้าแต่คนไข้ไม่สะดวกที่จะมาบ่อยๆ เนื่องจากอยู่น่าน อาจารย์จึงทําการเจาะจนได้ชิ้นเนื้อตามต้องการ คนไข้บอก

ว่ามาขึ้นแทกซี่กลับที่พักยังรู้สึกมึนงงและเจ็บที่คอมาก ที่สําคัญนั้นคนไข้บอกว่าขณะที่แพทย์ทําการเจาะนั้นเพื่อนๆ ก็ส่งเสียง
เชียร์พร้อมจับเวลานับ 1-10 เพื่อแข่งกัน ทําให้แพทย์ที่เจาะเครียดมือสั่นด้วย คนไข้บอกรู้สึกกลัวมาก
ผมฟ๎งแล้วรู้สึกสงสารและเห็นใจคนไข้มากพร้อมกับรู้สึกหดหู่ที่แพทย์รุ่นใหม่คํานึงถึงความรู้สึกของคนไข้น้อยลง และ
มักทําอะไรเป็นเล่นไปหมด ที่สําคัญนั่นมีอะไรก็ส่งโลกออนไลน์โดยไม่ได้คํานึงถึงผลกระทบที่จะตามมาได้ คนไข้ยังบอกอีกว่า

แพทย์นัดให้ไปฟ๎งผลแต่เมื่อเคลียงานเพื่อเดินทางไปฟ๎งผล ปรากฏว่าแพทย์ผู้รักษาไม่อยู่เดินทางไปต่างประเทศ นัดใหม่เดือน
หน้า คนไข้เป็นกังวลมาก ผมรู้สึกผิดหวังมากที่สถานบริการที่เป็นรร.แพทย์ด้วย แต่ไม่มีระบบที่ดีพอที่จะแจ้งให้คนไข้ทราบก่อน

หรือจัดให้แพทย์ท่านอื่นมาพบคนไข้นัดแทน เพื่อจะได้แจ้งผลให้ทราบและให้คนไข้เลือกที่จะรอแพทย์คนเดิมหรือให้คนใหม่วาง
แผนการรักษาได้เลย
จะเห็นได้ว่าทั้งสองเรื่องนี้จะไม่เกิดขึ้นเลย ถ้าทีมผู้รักษาทั้งแพทย์พยาบาลจะคํานึงถึงจิตใจของคนไข้สักนิด
ถ้าเปลี่ยนตัวเราเองเป็นคนไข้เราจะรู้สึกเช่นไร คงไม่ต่างจากคนไข้และญาติเช่นกัน อาจจะรุนแรงกว่านี้มากก็ได้

การดูแลคนไข้ด้วยหัวใจจึงต้องค านึงถึงใจเขา.....ใจเราอยู่เสมอ จะให้ดีต้องฝึกตั้งแต่เด็กๆ โดยพ่อแม่ปูุย่าตายาย
เป็นคนสอนและทําตัวเป็นตัวอย่างให้ลูกหลานได้เห็นในการให้เกียรติและเคารพสิทธิของผู้อื่น ต่อมาก็ที่โรงเรียนซึ่งครูก็จะต้อง
เป็นตัวอย่างที่ดีให้นักเรียนเห็น ในชุมชนและสังคมก็ต้องมีตัวอย่างให้เห็นด้วย จะสอนในช่วงที่เรียนมหาวิทยาลัยก็คงจะยากแต่

ก็ยังดีกว่าไม่สอน
คําสอนของอ.นพ.บุญยงค์ วงค์รักมิตร ยังคงดังก้องในใจของผมว่า "สอนให้จ า ท าให้ดู อยู่ให้เห็น" ที่กําลังพยายามส่ง
ต่อให้ทุกๆ คนได้นําไปปฏิบัติเพื่อให้เกิดประโยชน์สูงสุดต่อเพื่อนมนุษย์ด้วยกัน

"ขอบคุณที่เป็นคนดี"