Page 14 - การดูแลผู้ป่วยด้วยหัวใจบนพื้นฐานของความรู้
P. 14
14
ผมเคยคุยกับเพื่อนๆ ที่เป็นอาจารย์ในโรงเรียนแพทย์ถึงเรื่องคุณธรรม จริยธรรมของแพทย์ในป๎จจุบัน หลายๆ คนโทษ
สังคมที่เปลี่ยนแปลงไปว่าเป็นสังคมวัตถุนิยม ทําให้แพทย์ต้องดิ้นรนเพื่อที่จะหาเงินมาสนองความต้องการทางวัตถุของตนอง
และครอบครัว ซึ่งไม่เคยพอ บ้างก็แข่งขันกันสะสมของมีค่าต่างๆ ไม่ว่าจะเป็นที่ดิน รถยนต์ บ้าน เครื่องประดับฯลฯ ไม่มีวัน
สิ้นสุด ซึ่งก็รวมถึงอาจารย์ในโรงเรียนแพทย์ด้วย จึงเป็นตัวอย่างในการุประกอบวิชาชีพเพื่อผลประโยชน์ตนเองแทนที่จะทําทุก
อย่างเพื่อคนไข้ ทําให้นักศึกษาแพทย์ได้เห็นเป็นตัวอย่าง และจุดจําในสิ่งไม่ดีนี้ไว้โดยไม่รู้ตัว เหมือนกับว่าเป็นสิ่งที่สามารถ
กระทําได้ แม้บางครั้งจะเป็นตัวอย่างในการดูแลรักษาคนไข้ที่ไม่ดี ที่ไม่เป็นไปตามตําราที่อาจารย์สอน จนมีคําพูดที่อาจารย์บาง
ท่านเปรียบเปรยให้ลูกศิษย์ฟ๎งว่า "ให้ท าตามที่ผมสอนแต่อย่าท าตามที่ผมท า" แต่ก็คงยากที่จะทําให้นักศึกษาปฏิบัติตามตํารา
ที่อาจารย์สอน เพราะอาจารย์ได้ปฏิบัติให้เห็นอีกอย่างหนึ่งซึ่งไม่ตรงตามตํารา
สําหรับผมแล้วผมสังเกตว่าอาจารย์ดีๆ หรือตัวอย่างที่ดีๆ ก็ยังพอมีให้เห็นอยู่บ้างแต่มักไม่ค่อยมีแรงจูงใจให้คนทําตาม
ผมมักพูดให้แพทย์รุ่นน้องฟ๎งว่า "ตัวอย่างที่ดีนั้นมีน้อย และไม่ค่อยมีใครอยากเอาอย่าง แต่ตัวอย่างที่ไม่ดีนั้นมีมาก และมีแต่
คนอยากเอาอย่าง" อาจเป็นไปได้ว่าในป๎จจุบันนั้นการทําอะไรก็มักอยากได้ผลตอบแทนที่เป็นเงินทองหรือของมีค่า และเห็นผล
โดยเร็ว ทุกคนจึงมองที่ผลตอบแทนเป็นวัตถุมากกว่าที่จะมีความภาคภูมิใจจากการได้ช่วยชีวิตคนอื่น คงเหมือนกันในทุกอาชีพ
เพียงแต่อาชีพแพทย์นั้นเกี่ยวข้องกับความเป็นความตาย เมื่อเกิดความผิดพลาดจึงมีความเสียหายที่ประเมินค่าไม่ได้
ผมจึงถือเสมอว่า "รุ่นพี่นั้นมีหน้าที่แนะน าเมื่อน้องกระท าในสิ่งที่ผิด และที่ส าคัญกว่านั้น คือต้องท าในสิ่งที่ถูกให้
เป็นตัวอย่างแก่รุ่นน้อง" ผมพูดกับรุ่นน้องเสมอๆ ว่า พวกเราที่ประกอบวิชาชีพในการดูแลรักษาคนไข้นั้น ประสบการณ์มี
ความสําคัญอย่างมาก ระบบ seniority จึงมีความจําเป็นกว่าวิชาชีพอื่น เนื่องจากในปีหนึ่งๆ แพทย์ตรวจรักษาคนไข้มากมาย
จึงมีประสบการณ์ในการดูแลคนไข้มากกว่ารุ่นน้องที่จบหางกันเพียงหนึ่งปี สมมุติว่าแพทย์รุ่นพี่ได้ดูแลคนไข้ 20 คนต่อวัน ก็จะ
มีประสบการณ์ในการดูแลคนไข้มากกว่า 7 พันคนต่อปี รุ่นพี่จึงมีประสบการณ์มากกว่าน้องอย่างชัดเจน แม้จะจบหางกันเพียง
รุ่นเดียว จึงควรให้ความเคารพและศรัทธาในรุ่นพี่ที่ได้ดูแลรักษาคนไข้มามากกว่าเรา และสามารถที่จะขอคําปรึกษาได้โดยไม่
ถือว่าเป็นการเสียหนแต่อย่างใด เนื่องจากเราควรคํานึงถึงความปลอดภัยของคนไข้เป็นสําคัญ
ผมจึงบอกกับทุกคน อยู่เสมอๆ ว่ามือถือนั้นไม่ควรเปลี่ยนเบอร์ถ้าไม่จําเป็น และต้องเปิดอยู่ตลอดเวลาพร้อมที่จะ
รับสายอยู่เสมอ เมื่อรับสาย โดยเฉพาะในยามวิกาลจะต้องทําใจให้สงบ น้ําเสียงที่รับควรอ่อนนุ่ม โดยไม่ด่วนต่อว่าหรือพูดใน
ลักษณะที่ไม่พอใจ เนื่องจากไม่มีใครที่อยากรบกวนในเวลาเช่นนี้ แสดงว่าผู้ที่โทรมาคงมีป๎ญหาต้องการความช่วยเหลือโดยด่วน
ถ้าเรารับสายด้วยน้ําเสียงที่ไม่ดีจะทําให้เขารู้สึกเหมือนหมดที่พึ่งได้ ผมถือว่าการที่เรารับโทรศัพท์จากผู้ที่กําลังเดือดร้อนและเรา
สามารถช่วยเหลือ ให้ความคิดเห็นเขาได้ เป็นการสร้างกุศลอย่างมหาศาลให้กับชีวิต
ผมเคยมีประสบการณ์ครั้งหนึ่งราวสิบกว่าปีแล้วได้รับโทรศัพท์จากน้องโรงพยาบาลชุมขนเวลาประมาณเกือบๆ ตีสอง
ทั้งๆ ที่ผมไม่ได้อยู่เวรน้องดีใจที่ผมรับสายพร้อมกล่าวขอโทษที่รบกวนกลางดึก เนื่องจากมีคนไข้ท้องแรกเจ็บครรภ์คลอดครบ
กําหนดปากมดลูกเปิดหมดแล้ว ตรวจภายในพบว่าเป็นทารกท่ากั้น โรงพยาบาลชุมชนอยู่ห่างจากโรงพยาบาลจังหวัดมากใช้
เวลาเดินทางเกือบ 3 ชุม. แพทย์ไม่เคยมีประสบการณ์ในการทําคลอดท่าก้นและที่โรงพยาบาลชุมชนแห่งนี้ทําผ่าตัดใหญ่ไม่ได้
ผมได้ให้คําแนะนําเริ่มตั้งแต่ให้ตั้งสติให้ดีก่อน และพูดคุยกับคนไข้และญาติถึงท่าเด็กผิดปกติ แพทย์ไม่เคยทําคลอด
ท่าก้น แต่จะพยายามให้ดีที่สุดโดยมีผมเป็นที่ปรึกษาจึงต้องการความร่วมมือจากคุณแม่ในการเบ่งคลอด ผมได้เล่าวิธีการช่วย
คลอดเด็กท่าก้นอย่างละเอียดตั้งแต่การเตรียมคนไข้ที่ต้องขึ้นขาหยั่งให้กันอยู่เลยขอบเตียงออกมา จะได้ช่วยคลอดไหล่ได้
สะดวก จนกระทั่งวิธีช่วยคลอดหัวเด็ก การเตรียมแก้เด็กแรกเกิด พร้อมกับให้กําลังใจคุณหมอจนเกิดความมั่นใจ
หลังจากวางหูผมหลับไปราวชั่วโมงเศษได้ รับโทรศัพท์ จากน้องหมออีกครั้ง แต่ครั้งนี้ ฟ๎งเสียงเป็นคนละคน เป็นเสียง
ที่บ่งบอกถึงความภาคภูมิใจและดีใจ เนื่องจากช่วยคลอดเด็กเพศหญิง น้ําหนัก 3กิโลกรัม คะแนนแอ็พก่า ได้ 7/9/10 ใน
1/5/10 นาที่ ถือว่า ประสบความสําเร็จ ปลอดภัยทั้งแม่และลูก
