Page 6 - แนวทางการพัฒนาระบบสุขภาพ (Service Plan)

คำ�น�

รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย ปี พ.ศ.2560 มาตรา 258 ช. (5) ระบุไว้ว่า “ให้มีระบบการแพทย์

ปฐมภูมิที่มีแพทย์เวชศาสตร์ครอบครัวดูแลประชาชนในสัดส่วนที่เหมาะสม” และเป็นที่มาของนโยบายของ
กระทรวงสาธารณสุขในการพัฒนา “คลินิกหมอครอบครัว” หรือ “หน่วยบริการสุขภาพปฐมภูมิ” (Primary
Care Unit: PCU) เพื่อเป็นหน่วยบริการสุขภาพที่มีแพทย์เฉพาะทางด้านเวชศาสตร์ครอบครัวและ
ทีมสหวิชาชีพดูแลประชาชน 10,000 คนต่อหนึ่งทีม โดยตั้งเป้าหมายในการพัฒนาให้มีคลินิกหมอครอบครัว

เพื่อให้การดูแลสุขภาพแก่คนไทยทุกคนทั่วประเทศภายใน 10 ปี เพื่อสนันสนุนระบบหลักประกันสุขภาพ
ถ้วนหน้าและเป็นการเพิ่มความเป็นธรรมด้านสุขภาพภายในระบบสุขภาพของประเทศไทย เริ่มต้นด�าเนินการ
พัฒนารูปแบบคลินิกหมอครอบครัวภายใต้แผนปฏิรูประบบสาธารณสุขโดยด�าเนินการในลักษณะของโครงการ
วิจัยเพื่อน�านโยบายไปสู่การปฏิบัติ (implementation research) ในพื้นที่ระดับอ�าเภอรวม 50 พื้นที่ทั่วประเทศ

ในปีงบประมาณ 2562 เป็นการปฏิรูประบบบริการสุขภาพควบคู่ไปกับการปฏิรูประบบการคลังสุขภาพ และ
มีเป้าหมายส�าคัญ 3 ด้านหรือ “Triple Aim” ได้แก่ การพัฒนาสถานะสุขภาพของประชากรกลุ่มเป้าหมาย
การพัฒนาคุณภาพและประสบการณ์ที่ผู้ป่วยได้รับในกระบวนการดูแลสุขภาพ และการลดต้นทุนของการ
จัดบริการสุขภาพต่อหัวประชากร

แนวทางการพัฒนาระบบสุขภาพปฐมภูมิแบบบูรณาการโดยมีประชาชนเป็นศูนย์กลางฉบับนี้ น�าเสนอ
กรณีศึกษาการพัฒนาคลินิกหมอครอบครัวในประเทศไทยเพื่อจัดบริการสุขภาพปฐมภูมิแบบบูรณาการโดย

มีผู้ป่วยเป็นศูนย์กลางส�าหรับการดูแลรักษาผู้ป่วยโรคเบาหวานและโรคความดันโลหิตสูง เนื่องจากเป็นกลุ่ม
ผู้ป่วยซึ่งมีความต้องการด้านสุขภาพที่หลากหลายและแตกต่างกันตามสถานะสุขภาพและความรุนแรงของ
โรค และมีความจ�าเป็นที่ทีมคลินิกหมอครอบครัวต้องท�าหน้าที่บูรณาการและเชื่อมโยงการดูแลสุขภาพของ

ประชาชนอย่างต่อเนื่องจนครบวงจรความเจ็บป่วย มีการน�าเสนอการทบทวนองค์ความรู้และทฤษฎีที่เกี่ยวข้อง
ให้เอื้อต่อการน�าไปศึกษาและพัฒนาต่อยอด ได้แก่ แนวคิดเวชศาสตร์ครอบครัวและเวชปฏิบัติปฐมภูมิ แนวคิด
ต้นแบบการดูแลรักษาโรคเรื้อรัง แนวคิดระบบบริบาลสุขภาพไร้รอยต่อ แนวคิดการจัดระบบบริบาลสุขภาพ
แบบบูรณาการ แนวคิดการบริบาลสุขภาพแบบเน้นคุณค่า และแนวคิดบริการสุขภาพแบบบูรณาการโดยมี
ประชาชนเป็นศูนย์กลางขององค์การอนามัยโลก และได้ประมวลประสบการณ์ของผู้ปฏิบัติงานในพื้นที่วิจัย

เพื่อสังเคราะห์ออกมาเป็นคู่มือฉบับปฏิบัติการ ครอบคลุมขั้นตอนการออกแบบกระบวนการในคลินิกหมอ
ครอบครัวเพื่อจัดบริการสุขภาพปฐมภูมิแบบบูรณาการโดยมีผู้ป่วยเป็นศูนย์กลาง และเครื่องมือการจัดการ
เชิงระบบส�าหรับการพัฒนากระบวนการหลักของคลินิกหมอครอบครัว โดยมุ่งหวังให้ผู้ปฏิบัติงานสามารถ

น�าเครื่องมือการจัดการเชิงระบบมาประยุกต์ใช้ให้เกิดเป็นระบบบริการสุขภาพที่สามารถส่งมอบคุณค่ากับ
ผู้รับบริการสุขภาพโดยเลือกวิธีการให้เหมาะสมกับการแก้ไขปัญหาสุขภาพของประชาชนให้มากที่สุด
เกิดเป็นบริการสุขภาพเฉพาะบุคคล เปิดโอกาสให้ประชาชนมีส่วนร่วมในการดูแลสุขภาพของตนเอง
และลดกระบวนการที่ไม่จ�าเป็นเพื่อลดภาระงานให้กับทีมดูแลสุขภาพ

ข